Zo. De vakantie zit er weer op. Back to work. Het voelt toch altijd een beetje als een nieuwe start vind je niet? Weer even in de ochtendroutine komen thuis, bijkletsen over vakanties bij het koffieapparaat, proberen te herinneren wat het wachtwoord voor je computer ook alweer was, en welke projecten voor de zomer zijn blijven liggen maar nu toch echt opgepakt moeten worden. Voor je het weet zit je er weer helemaal in.
Zelf ben ik eind augustus weer gestart. Na 2 heerlijke ‘nieuws-loze’ weken in Spanje, zat ik maandagochtend voor de tv met mijn bakje yoghurt op schoot. Onderdeel van mijn ochtendroutine. Het eerste bericht dat ik hoorde ging over de krapte op de arbeidsmarkt. Op mijn eerste werkdag na de vakantie. Hoe toepasselijk.
De strekking was natuurlijk niet nieuw: er is een tekort aan arbeidskrachten. Onder andere goed opgeleide vakkrachten zijn schaars, en ook publieke sectoren als de zorg en het onderwijs hebben een gierend personeelstekort. Door de vergrijzing zijn er minder mensen die het werk kunnen doen, en daardoor staan zij die werken onder grotere druk. Met alle gevolgen van dien.
De balans verschuift
Wat ik hierin interessant vind, is hoe dit de relatie tussen werkgevers en werknemers beïnvloedt. Geven en nemen. Hét kenmerk van iedere wederzijdse relatie, in dit geval de arbeidsrelatie. En zoals in iedere relatie waarin er iets verandert, is het ook nu zoeken naar een nieuwe balans. Werkgevers zullen meer moeten ‘geven’ om mensen te behouden of aan te trekken. Goede, betrokken werknemers zijn immers hun nieuwe kapitaal. Of nieuw… dat niet echt, dat waren ze natuurlijk altijd al. Laten we het erop houden dat er nu écht naar gehandeld moet worden.
Dat ‘geven’ kan vele vormen aannemen. De meest voor de hand liggende is loon, getuige ook de stakingen bij de NS. En tuurlijk, het financiële aspect is absoluut belangrijk. Maar mensen werken niet alleen voor het geld. En zelfs niet voor de fun. Waar het een paar jaar terug nog lukte om met name jonge startende werknemers te lokken met avocado-lunches, een skippybal als bureaustoel en ballenbak als vergaderzaal, blijkt dat op de lange termijn toch ook niet zo bestendig. Mensen zoeken waardering in andere zaken.
Zoveel mensen, zoveel wensen
Het belangrijkste is in hoeverre een baan tegemoet komt aan wat je nodig hebt. Wat dat precies is, verschilt van persoon tot persoon. Het heeft namelijk te maken met jouw eigenschappen, de rollen die je aanneemt, je thuissituatie of ambities. Voor de één zijn dat kansen om door te groeien, vakkennis te verdiepen of verbreden of een opleiding te volgen. De ander hecht het meeste waarde aan de mogelijkheid parttime of vanuit huis te werken. En een derde is op zoek naar zinvol werk: zinvol als in ‘van betekenis voor de maatschappij’. Gelukkig zien werkgevers dit ook en wordt er steeds beter ingespeeld op die individuele verschillen. Er wordt, mede dankzij Corona overigens, flexibeler omgegaan met werktijden en -plekken. Functieomschrijvingen worden losser, en veel organisaties hebben inmiddels een (jaarlijks) individueel keuzebudget (IKB), ontwikkelbudget, Leven Lang Leren programma of een apart potje voor duurzame inzetbaarheid. Er wordt meer en meer geïnvesteerd in mensen en ‘ontwikkeling’ staat hoog op de agenda bij HR-managers. Er is immers een tekort aan werknemers, en mensen behouden was altijd al goedkoper dan werven. Nu zeker. En dat biedt kansen voor werknemers.
Wat heb jíj eigenlijk nodig?
Misschien heb jij al helder op het vizier welke opleiding je graag nog wilt volgen of hoe je groeitraject eruit moet zien. Maar heel veel mensen niet. In dat geval is het goed te weten dat coaching of loopbaanbegeleiding ook vaak onderdeel is van het ontwikkelingsbudget. Sterker nog, in meer dan de helft van de coachingstrajecten is zakelijke vergoeding beschikbaar* en deze budgetten stijgen nog steeds. Vaak wordt coaching zelfs gestimuleerd, want het blijkt in vergelijking met andere vormen van persoonlijke ontwikkeling relatief goedkoop en efficiënt. Begeleiding of ondersteuning in wat jij nodig hebt om zo goed mogelijk te kunnen (blijven) functioneren, is daarmee binnen handbereik en in veel gevallen voor jou gedeeltelijk of zelfs helemaal gratis.
Dus waarom zou je rond blijven lopen met een knagend gevoel? Vragen als ‘Blijf ik dit doen tot aan mijn pensioen?’ ‘Hoe kan ik me nog ontwikkelen in deze baan?’ ‘Hoe los ik een conflict op de werkvloer op?’ ‘Hoe krijg ik mijn werk-privé balans beter op orde?’ ‘Wat maakt werk betekenisvol voor mij?’ hoef je niet helemaal alleen aan te pakken. Te midden van het hoge tempo op je werk en de hectiek thuis, is coaching een manier om te vertragen. Bewust uit te zoomen en deze vraag de aandacht te geven die hij verdient. Tijdens het dagelijkse werk zie je niet meer waarom je tegen bepaalde zaken aan loopt. Bij een coachingsessie is er weer tijd om stil te staan bij wat echt belangrijk is en wat daarvoor moet veranderen. Want als jij dat niet weet, hoe kan je het dan aan anderen aangeven?
Jij bent aan zet
De bal ligt nu dus bij jou. Zou jij graag een stap verder willen komen? Maak er dan werk van! Maar hoe pak je dat aan? Hoe ga je met je werkgever in gesprek voor een coachingstraject?
Een goed begin is nog veel meer dan het halve werk. Door van tevoren over een aantal zaken na te denken, kom je goed beslagen ten ijs en kan je je verzoek helder verwoorden. Maar ook in het gesprek zelf zijn er zaken die kunnen helpen. Hieronder een aantal tips:
Vooraf
Tip 1: Bedenk wat je wilt delen.
Soms speelt een persoonlijke situatie mee in de situatie op je werk. Je bent niet verplicht daar alles over te delen met je leidinggevende. Je kunt ook aangeven dat je op dit moment niet aan de verwachtingen kunt voldoen en graag wilt uitzoeken welke zaken je verhinderen optimaal te presteren.
Tip 2: Oriënteer je op coaches.
Heb je al nagedacht of een interne of externe coach je voorkeur heeft? Alles wat besproken wordt in de coachsessies is vertrouwelijk, of je coach nu via je werkgever komt of niet. Toch kan je zelf voorkeur hebben voor een externe coach, bijvoorbeeld omdat je je onveilig voelt op werk of een coach aangeraden hebt gekregen van een collega of vriend(in). Een kennismakingsgesprek is bijna altijd vrijblijvend en kan je helpen te ontdekken of je een klik hebt met deze coach.
Tip 3: Check je CAO.
Als je een CAO hebt, kan je daar vaak al informatie in vinden over ontwikkelingsmogelijkheden. Welke zijn er? Kom je daarvoor in aanmerking? Bijvoorbeeld in de CAO’s van Nederlandse universiteiten, gemeenten, UMC’s en rijksambtenaren is hierover iets opgenomen. In het gesprek met je leidinggevende kan je dan daarnaar verwijzen.
Tip 4: Vraag naar het beschikbare budget.
Ben je er niet uitgekomen door je CAO te bestuderen? Of heb je die helemaal niet? Informeer dan bij HR naar het beschikbare budget voor een ontwikkeltraject. Wist je dat organisaties speciale subsidies ontvangen, die zij kunnen inzetten ten behoeve van de ontwikkeling van hun medewerkers? Voorbeelden zijn de SLIM subsidie, Werktuig PPO (Permanente Professionele Ontwikkeling (alleen voor de creatieve of culturele sector) en NL leert door. Ook past coaching vaak in een re-integratietraject in het kader van de Wet Verbetering Poortwachter. Meer informatie hierover is beschikbaar via de arbo-dienst van je werkgever.
Tip 5: Vraag rond bij collega’s die je vertrouwt.
Je bent echt niet de eerste met deze vraag. Alleen weet je misschien niet altijd wat je collega’s al hebben gedaan. Vraag eens rond. Hoe hebben zij dit aangepakt? Weten zij meer over de mogelijkheden in jullie bedrijf? Of hebben zij nog tips?
Tip 6: Plan een goed moment.
Dit is belangrijk voor je toch? Zorg dan dat je vraag de aandacht krijgt die het verdient. Zo voorkom je een tussen-neus-en-lippen-door-situatie, waardoor beide partijen elkaar uiteindelijk misschien niet goed begrepen hebben. Vraag daarom je leidinggevende om tijd in te plannen voor iets persoonlijks dat je wilt bespreken. Dan weet je in ieder geval zeker dat jullie de tijd hebben erover te praten.
In het gesprek:
Tip 7: Maak je verzoek niet kleiner dan het is.
Is er een probleem dat ten grondslag ligt aan je verzoek tot coaching? Bijvoorbeeld doordat je voelt dat je tegen een burn-out aan zit of een slepend conflict met een collega of leidinggevende dat je te veel energie kost? Zeg dat dan. Het maakt de urgentie van je verzoek duidelijk. Is er geen groot probleem, maar wil je bijleren of je op een andere manier verder ontwikkelen, maak ook dat dan niet kleiner dan het is. Dat is belangrijk voor jou om gemotiveerd en betrokken te blijven. Coaching vanuit ambitie is wat werkgevers juist ook graag zien.
Tip 8: Zoek naar de positieve benadering.
Bang om buitenspel te worden gezet als je om coaching vraagt? Niet nodig. Zelfs als er een probleem speelt, geeft je vraag aan dat je actief bezig bent met je inzetbaarheid. Daarbij kan je aangeven wat je met coaching wilt bereiken en op welke manier dat een positief effect heeft op je prestaties. Op die manier leg je ook steeds de verbinding met je inzet op de werkvloer. Benadruk dus ook wat het je werkgever oplevert.
Tip 9: Denk mee in verschillende mogelijkheden.
De mogelijkheden verschillen per werkgever. Kan of mag je leidinggevende dus niet volledig tegemoet komen aan jouw verzoek? Luister dan goed naar de argumenten, en probeer samen te zoeken naar een acceptabel alternatief. Dat kan een afspraak zijn over coaching op een later moment. Of een verdeling van de ‘lasten’, waarbij hun investering financieel is, en die van jou in tijd doordat je de coachingsessies in je vrije tijd plant.
Tip 10: Laat je coach je helpen.
Last but not least, je coach kan je hierbij helpen. Bespreek samen wat er nodig is om je verzoek goed en helder over te brengen. Soms maakt de juiste formulering van je doelstellingen al een groot verschil. Of vindt je werkgever het fijn een concreet voorstel onder ogen te krijgen. In overleg met je coach en leidinggevende kan er soms ook een driegesprek plaatsvinden. Is er nog iets anders nodig? Kijk met je coach wat mogelijk is, je hoeft het niet alleen te doen.
Ga jij binnenkort het gesprek op je werk aan? Ik kan met je meedenken als je dat wilt! Neem dan even contact op voor een vrijblijvende kennismaking.
Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg EmmaCoach op LinkedIn.